Bağımlılığın, beyin ödül sistemiyle doğrudan bağlantılı olduğunu vurgulayan Hasbek, “Bağımlılık, bireyin fiziksel ve psikolojik sağlığını, sosyal ilişkilerini ve günlük işlevselliğini olumsuz etkileyen bir durumdur” dedi. Bağımlılık sürecinin genellikle merak, stresle başa çıkma isteği veya sosyal çevrenin etkisiyle başladığını belirten Hasbek, sürecin deneme ile başlayıp zamanla kontrol kaybı ve yoksunluk belirtileriyle bağımlılığa dönüştüğünü ifade etti. Madde ve davranışsal bağımlılıklara dikkat çeken uzman, özellikle sigara, alkol, uyuşturucu ve internet bağımlılığının toplumda giderek arttığını belirtti. Bağımlılıkla mücadelede tıbbi tedavi, psikoterapi ve destek gruplarının büyük önem taşıdığına dikkat çeken Hasbek, ailelerin de bu süreçte kritik bir rol oynadığını vurguladı. Bağımlılığın erken fark edilmesi ve profesyonel destek alınmasının tedavi sürecinde başarı şansını artırdığına dikkat çekti.
BAĞIMLILIK NASIL BAŞLAR VE GELİŞİR?
Bağımlılığın başlangıcı genellikle merak, arkadaş baskısı, stresle başa çıkma isteği veya keyif alma amacıyla başlar. İlk deneyimle birlikte, beynin ödül sistemi aktive olur ve kişi kendini iyi hisseder. Zamanla, bu madde ya da davranışa duyulan ihtiyaç artar ve kişi daha fazla kullanmaya başlar. Bu süreçte, kontrol kaybı yaşanır ve kişi bağımlılığını devam ettirme ihtiyacı hisseder. Kullanımın kesilmesiyle birlikte yoksunluk belirtileri de ortaya çıkabilir.
BAĞIMLILIĞIN AŞAMALARI:
Deneme: Kişi, madde ya da davranışı ilk kez dener.
Düzenli Kullanım: Kullanım belirli bir düzene oturur.
Sorunlu Kullanım: Kullanım, kişinin günlük işlevselliğini bozmaya başlar.
Bağımlılık: Kontrol kaybı, tolerans gelişimi ve yoksunluk belirtileri ile karakterizedir.
BAĞIMLILIK TÜRLERİ
Bağımlılık, madde ya da davranışa dayalı olabilir. Madde bağımlılıkları, alkol, sigara, uyuşturucu gibi maddeleri içerirken; davranışsal bağımlılıklar kumar, internet, sosyal medya, alışveriş gibi aktiviteleri kapsar.
BAĞIMLILIK NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Bağımlılık tedavisi, bireysel ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavi sürecinde genellikle tıbbi tedavi, psikoterapi ve destek gruplarından faydalanılır: Tıbbi Tedavi: Maddeyi vücuttan arındırma (detoksifikasyon) ve ilaç tedavisi ile yoksunluk belirtilerinin hafifletilmesi sağlanır. Psikoterapi: Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ve Motivasyonel Görüşme gibi yöntemlerle kişinin bağımlılıkla mücadelesi desteklenir. Destek Grupları: Alkolikler Anonim gibi gruplar, bireylerin tedavi sürecini destekler. Aile Terapisi: Bağımlılıkla mücadelede ailenin rolü çok önemlidir; aile bireyleri için terapiler düzenlenir. Rehabilitasyon Merkezleri: Kapsamlı tedavi planları ile bağımlılıkla mücadele eden bireylerin destek alabileceği merkezlerdir.
AİLELERİN BAĞIMLILIKLA MÜCADELEDEKİ ROLÜ
Aileler, çocuklarının davranışlarını dikkatle izlemeli, açık ve destekleyici bir iletişim kurmalı, sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemelidir. Erken müdahale çok önemlidir; riskli davranışlar fark edildiğinde bir uzmandan yardım alınmalıdır. >>KADER KAYA
