558 - Ayasofya'nın kubbesi çöktü, I. Justinianus onarım emri verdi
İstanbul’un simgelerinden biri olan Ayasofya’nın büyük kubbesi bu tarihte çöktü. Bizans İmparatoru I. Justinianus, vakit kaybetmeden kubbenin yeniden inşası için emir verdi. Yeniden inşa edilen kubbe, Mimar İsidoros’un yeğeni Genç İsidoros tarafından yapıldı ve 562 yılında tamamlandı.
1429 - Jeanne d'Arc, Orléans’ı İngilizlerden aldı
Fransa’nın milli kahramanı Jeanne d’Arc, Yüz Yıl Savaşları sırasında önemli bir zafer elde ederek Orléans kentini İngiliz işgalinden kurtardı. Bu başarı, savaşın seyrini Fransa lehine değiştiren önemli bir dönüm noktası oldu.
1682 - Deli Petro Rus Çarı oldu
Büyük Petro olarak da bilinen Deli Petro, 1682’de Rusya tahtına geçti. Modernleşme ve Batılılaşma yolunda attığı radikal adımlar ile Rusya’nın kaderini değiştiren hükümdar, ülkesini büyük bir Avrupa gücü haline getirdi.
1824 - Beethoven, işitme engeline rağmen 9. Senfoni'yi sundu
Alman besteci Ludwig van Beethoven, tamamen sağır olmasına rağmen 9. Senfoni’sini Viyana’da ilk kez seslendirdi. Eser, klasik müzik tarihinin en büyük başyapıtlarından biri olarak kabul edilmektedir.
1830 - Osmanlı-Amerikan Ticaret ve Dostluk Antlaşması imzalandı
Osmanlı İmparatorluğu ile Amerika Birleşik Devletleri arasında ilk resmi antlaşma imzalandı. Antlaşma, ticaretin geliştirilmesi ve iki ülke ilişkilerinin resmileştirilmesini sağladı.
1832 - Yunanistan Krallığı kuruldu
Uzun süren bağımsızlık savaşının ardından, Avrupa devletlerinin desteğiyle Yunanistan, Osmanlı’dan ayrılarak bağımsız bir krallık olarak kuruldu. İlk kral olarak Bavyera Prensi Otto tahta çıktı.
1867 - Alfred Nobel, dinamitin patentini aldı
İsveçli kimyager Alfred Nobel, patlayıcı madde olan dinamiti icat etti ve patentini aldı. Bu buluş, inşaat ve madencilikte devrim yaratırken, savaşlarda da kullanılması nedeniyle tartışmalara yol açtı.
1901 - Sankt-Peterburg’da Obukhov Savunması başladı
Rusya’da işçiler ile Çarlık polisi arasında çıkan çatışma, Obukhov Savunması olarak tarihe geçti. Olay, işçi hareketlerinin yükselmekte olduğunun bir göstergesiydi ve ilerleyen yıllarda devrimci dalgayı besledi.
1915 - RMS Lusitania, Alman denizaltısı tarafından batırıldı
I. Dünya Savaşı sırasında İngiliz yolcu gemisi Lusitania, bir Alman denizaltısı tarafından torpillenerek 20 dakikada battı. Gemideki 1959 yolcudan 1198’i yaşamını yitirdi. Bu olay, ABD kamuoyunun Almanya’ya karşı tutumunu sertleştirdi.
1921 - Türkiye Muallimler ve Muallim Cemiyetleri Birliği kuruldu
Cumhuriyet öncesi dönemde öğretmenlerin haklarını savunmak ve mesleki dayanışmayı artırmak amacıyla bu birlik kuruldu. Eğitim camiasında önemli bir adım olarak görülmektedir.
1924 - Cumhuriyet gazetesi yayımlanmaya başladı
İstanbul’da yayımlanmaya başlayan Cumhuriyet gazetesi, ilerleyen yıllarda Türkiye’nin en köklü ve etkili basın organlarından biri haline geldi. Kurucusu Yunus Nadi’dir.
1925 - Hüseyin Cahit Yalçın, müebbet sürgüne mahkûm edildi
Gazeteci ve yazar Hüseyin Cahit Yalçın, Ankara İstiklal Mahkemesi tarafından Çorum’da müebbet sürgün cezasına çarptırıldı. Bu karar, basın özgürlüğü açısından dönemin sert uygulamalarından biri olarak değerlendirilir.
1945 - Almanya, Müttefiklere kayıtsız şartsız teslim oldu
II. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru, Alman General Alfred Jodl, Fransa’nın Reims kentinde Almanya’nın teslim belgesini imzaladı. Bu belge, savaşın Avrupa’daki sonunu ilan etti.
1954 - Dien Bien Phu’da Fransızlar yenildi
Vietnam’da Viet Minh kuvvetleri, Fransız ordusunu Dien Bien Phu’da ağır bir yenilgiye uğrattı. Bu zafer, Fransız sömürgeciliğinin Asya’daki sonunu hazırladı ve Vietnam Savaşı’nın temelini oluşturdu.
1958 - Gazeteci Şinasi Nahit Berker cezaevine girdi
Ulus gazetesi yazarı Şinasi Nahit Berker, dönemin siyasi atmosferinde 8 ay hapis cezası alarak cezaevine konuldu. Olay, basın mensuplarına yönelik baskılar açısından dikkat çekicidir.
1973 - Nermin Çiftçi, ilk kadın Meclis Başkanvekili oldu
Muş Milletvekili Nermin Çiftçi, TBMM’de Meclis Başkanvekili olarak seçildi. Bu gelişme, kadınların siyasetteki temsili açısından tarihi bir adımdır.
1978 - İskoçya’da nükleer santral protestosu
Çevreci gruplar, İskoçya’da yapımı süren bir nükleer santralin inşaat alanını işgal etti. Bu eylem, Avrupa’daki nükleer karşıtı hareketlerin sembolik eylemlerinden biri oldu.
1979 - Humeyni, evlenme yaşını düşürdü
İran’da devrim sonrası uygulamalar çerçevesinde, Ayetullah Humeyni evlenme yaşını kızlar için 13, erkekler için 15 olarak belirledi. Bu karar, uluslararası alanda geniş tepkiyle karşılandı.
1981 - Üç sol görüşlü militan idama mahkûm edildi
1980’de işlenen iki cinayet nedeniyle yargılanan Seyit Konuk, İbrahim Ethem Coşkun ve Necati Vardar, idam cezasına çarptırıldı. Dava, dönemin siyasi atmosferini yansıtan önemli örneklerden biridir.
1983 - Washington Oteli yangınında 37 kişi öldü
İstanbul Laleli’deki Washington Oteli’nin çay ocağında meydana gelen tüpgaz patlaması sonrası çıkan yangında, çoğu Yunan ve Avustralyalı 37 turist hayatını kaybetti. Olay, ihmaller zinciri olarak değerlendirildi.
1988 - Oral Çelik Fransa’da yakalandı
Papa suikastı ve Abdi İpekçi cinayetinde adı geçen Oral Çelik, Fransa’da yakalandı. Türkiye’ye iade edilmesi yönünde uzun süre tartışmalar yaşandı.
1990 - Star 1 test yayınına başladı
Türkiye’nin ilk özel televizyon kanalı Star 1, Magic Box şirketi bünyesinde test yayınlarına başladı. Bu adım, Türkiye’de medya sektöründe özel yayıncılığın başlangıcını temsil etti.
1995 - Jacques Chirac, Fransa Cumhurbaşkanı seçildi
Merkez sağın adayı Jacques Chirac, yapılan seçimlerde Fransa Cumhurbaşkanlığına seçildi. Chirac, iki dönem boyunca görev yaptı ve özellikle Avrupa politikalarıyla öne çıktı.
1997 - Yenikapı Mevlevihanesi yandı
İstanbul’un tarihi yapılarından biri olan Yenikapı Mevlevihanesi’nde büyük bir yangın çıktı. Yangın sonrası yapı ağır hasar aldı ve kültürel miras açısından büyük bir kayıp yaşandı.
1998 - Apple, iMac’i piyasaya sundu
Teknoloji devi Apple, ikonik tasarımıyla dikkat çeken iMac modelini piyasaya sürdü. Steve Jobs’un dönüşü sonrası Apple’ın yeniden yükselişine zemin hazırlayan ürünlerden biri oldu.
1998 - Mercedes-Benz, Chrysler’ı satın aldı
Otomotiv dünyasında tarihi bir birleşme gerçekleşti. Alman Mercedes-Benz, Amerikan Chrysler şirketini 40 milyar dolara satın aldı ve “DaimlerChrysler” adlı dev şirket kuruldu.
