4 Mayıs Yaşanan Tarihin İzleri
1814 - Napolyon Bonapart Elba Adası'na Sürgüne Gönderildi
Altıncı Koalisyon Savaşları’nda ağır yenilgiler alan Napolyon, Fransa tahtından feragat etmek zorunda kaldı. 4 Mayıs 1814’te İtalya açıklarındaki Elba Adası’na sürgüne gönderilen Napolyon, burada küçük bir orduya ve sınırlı bir yönetime sahip oldu. Bu sürgün dönemi, 1815'teki meşhur "Yüz Gün" dönüşüne kadar sürdü.
1865 - Abraham Lincoln Toprağa Verildi
Amerikan İç Savaşı'nın ardından suikasta kurban giden ABD Başkanı Abraham Lincoln, ölümünden üç hafta sonra, 4 Mayıs 1865’te Springfield, Illinois’te düzenlenen resmi bir törenle defnedildi. Lincoln’ün cenazesi, ulus çapında yas ve birlik sembolü haline geldi.
1904 - Panama Kanalı’nın İnşasına Başlandı
Amerika Birleşik Devletleri, Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus'u birbirine bağlayacak olan Panama Kanalı'nın yapımına 4 Mayıs 1904’te resmen başladı. Fransızlardan devralınan proje, küresel deniz taşımacılığını değiştiren bir dönüm noktası oldu.
1904 - FC Schalke 04 Kuruldu
Almanya’nın Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde bulunan Gelsenkirchen şehrinde FC Schalke 04 futbol kulübü kuruldu. Kuruluş tarihi, kulübün adındaki “04” ifadesine de yansıdı. Schalke, yıllar içinde Alman futbolunun önemli takımlarından biri haline geldi.
1912 - İtalya, Rodos Adası’nı İşgal Etti
Trablusgarp Savaşı'nın bir parçası olarak İtalya Krallığı, Osmanlı Devleti’ne ait Rodos Adası’nı işgal etti. 4 Mayıs 1912’de başlayan bu askeri harekât, Doğu Akdeniz’deki güç dengesini etkileyen önemli gelişmelerden biri oldu.
1919 - Çin’de Yabancı Mallara Boykot Başlatan Öğrenci Ayaklanması
Pekin'de 4 Mayıs 1919 tarihinde Japonya'nın Shandong üzerindeki haklarının tanınmasına karşı başlatılan öğrenci gösterileri, Çin’de milliyetçi ve modernleşmeci bir hareketin doğmasına yol açtı. “4 Mayıs Hareketi” olarak bilinen bu olay, Çin’in siyasal tarihindeki kırılma anlarından biri olarak görülür.
1924 - Paris’te 1924 Yaz Olimpiyatları Başladı
Fransa’nın başkenti Paris, 4 Mayıs 1924’te Olimpiyat Oyunları’na ev sahipliği yapmaya başladı. 44 ülkenin katıldığı bu oyunlar, modern olimpiyatların büyüyen popülaritesine işaret ederken, spor tarihinde pek çok ilke sahne oldu.
1926 - İngiltere’de Büyük Madenci Grevi Başladı
Birleşik Krallık'ta 4 Mayıs 1926’da yaklaşık 1,2 milyon kömür madencisi grev başlattı. Düşük maaşlar ve kötü çalışma koşulları nedeniyle çıkan grev, diğer sektörlerin de katılımıyla ülke genelinde büyük bir iş durmasına yol açtı.
1930 - Mahatma Gandi Tutuklandı
Hindistan'ın bağımsızlık mücadelesinin öncüsü Mahatma Gandi, İngiltere’nin tuz üzerindeki tekelini protesto ettiği “Tuz Yürüyüşü” sonrasında 4 Mayıs 1930’da tutuklandı. Gandi'nin tutuklanması, pasif direnişin sembolü haline geldi.
1931 - Atatürk, Üçüncü Kez Cumhurbaşkanı Seçildi
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, 4 Mayıs 1931 tarihinde üçüncü kez Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Cumhurbaşkanı seçildi. Bu seçim, Atatürk’ün halk nezdindeki güçlü desteğini ve siyasi istikrarı yansıtıyordu.
1932 - Al Capone Atlanta’da Hapse Girdi
Amerikan mafyasının en ünlü isimlerinden Al Capone, 4 Mayıs 1932’de vergi kaçakçılığı suçundan Atlanta Federal Hapishanesi’ne gönderildi. Capone, organize suçtan değil, mali suçlardan hüküm giymesiyle hukuk tarihinde dikkat çeken bir örnek oldu.
1942 - Mercan Denizi Muharebesi Başladı
II. Dünya Savaşı sırasında Japon kuvvetlerinin Avustralya’ya ilerlemesini engellemek için Müttefikler, 4 Mayıs 1942’de Mercan Denizi’nde harekete geçti. Savaş, deniz uçakları ile yürütülen ilk büyük çarpışma olmasıyla tarihe geçti.
1949 - İstiklal Mahkemeleri Yasası Yürürlükten Kaldırıldı
Türkiye’nin erken döneminde kurulan ve devrim karşıtı faaliyetleri yargılayan İstiklal Mahkemeleri’ne dair yasa, 4 Mayıs 1949’da resmen kaldırıldı. Bu adım, hukuk sisteminde modernleşmenin ve demokratikleşmenin bir parçası olarak değerlendirildi.
1953 - Ernest Hemingway Pulitzer Ödülü Kazandı
Amerikalı yazar Ernest Hemingway, 4 Mayıs 1953 tarihinde “Yaşlı Adam ve Deniz” adlı eseriyle Pulitzer Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü. Bu eser, yazarın kariyerinin zirve noktalarından biri olarak kabul edilir.
1970 - Kent Üniversitesi Katliamı: 4 Öğrenci Öldürüldü
ABD’nin Ohio eyaletinde, Vietnam Savaşı’nın Kamboçya’ya genişletilmesini protesto eden öğrencilerle güvenlik güçleri karşı karşıya geldi. 4 Mayıs 1970’te yaşanan olayda dört öğrenci hayatını kaybetti, dokuz kişi yaralandı. Olay, kamuoyunda büyük infiale yol açtı.
1979 - Margaret Thatcher İngiltere Başbakanı Oldu
Margaret Thatcher, 4 Mayıs 1979’da Birleşik Krallık’ta başbakanlık görevine gelerek ülke tarihindeki ilk kadın başbakan unvanını kazandı. Thatcher, sonraki yıllarda uyguladığı neoliberal ekonomi politikalarıyla "Demir Leydi" lakabını aldı.
1994 - Filistin-İsrail Arasında Özerklik Anlaşması İmzalandı
Filistin Kurtuluş Örgütü ile İsrail, 4 Mayıs 1994’te Gazze ve Batı Şeria’da yaşayan Filistinlilere sınırlı özerklik verilmesini öngören bir anlaşmaya imza attı. Kahire’de imzalanan bu belge, Oslo Süreci'nin bir parçasıydı.
1997 - Eurovision’da Türkiye Üçüncü Oldu
Şebnem Paker’in seslendirdiği “Dinle” adlı şarkı, 1997 Eurovision Şarkı Yarışması’nda Türkiye’ye üçüncülüğü getirdi. Bu başarı, Türkiye’nin o döneme kadarki en iyi derecesi oldu ve halk arasında büyük sevinçle karşılandı.
1997 - Ege Denizi’nde Göçmen Faciası: 17 Kişi Öldü
Irak’tan Avrupa’ya gitmek isteyen göçmenleri taşıyan iki tekne, 4 Mayıs 1997’de Ege Denizi’nde battı. Kazada 17 kişi boğularak hayatını kaybetti, yedi kişi kayboldu. Olay, Avrupa'ya ulaşmaya çalışan mültecilerin karşılaştığı tehlikeleri yeniden gündeme taşıdı.
2002 - Nijerya’da Uçak Kazası: 148 Ölü
Nijerya’da Lagos’tan kalkış yapan bir yolcu uçağı, havalanmasından kısa bir süre sonra düştü. 4 Mayıs 2002’de gerçekleşen kazada 148 kişi yaşamını yitirdi. Bu olay, Nijerya’nın en ölümcül sivil havacılık kazalarından biri olarak tarihe geçti.
2009 - Bilge Köyü Katliamı: 44 Kişi Hayatını Kaybetti
Mardin'in Mazıdağı ilçesine bağlı Bilge Köyü’nde düzenlenen bir düğün sırasında gerçekleştirilen silahlı saldırı sonucu 44 kişi yaşamını yitirdi. 4 Mayıs 2009’da gerçekleşen olayda 3’ü hamile kadın, 6’sı çocuktu. Katliam, Türkiye'yi derinden sarsan trajedilerden biri olarak kayıtlara geçti.
