19 Mayıs Yaşanan Tarihin İzleri
639 – Chieh-she-shuai ve Yandaşları Chiucheng Sarayı’nı Bastı
Tang Hanedanı döneminde, Chieh-she-shuai ve taraftarları, Çin İmparatoru Tai Tsung’un yazlık sarayı olan Chiucheng Sarayı’na baskın düzenledi. Bu olay, dönemin saray entrikaları ve isyan hareketleri açısından dikkat çeken bir gelişme olarak tarihe geçti.
1515 – Kemah Kuşatması Gerçekleşti
Osmanlı Devleti'nin Doğu Anadolu'daki hâkimiyetini güçlendirmek amacıyla yürüttüğü seferlerden biri olan Kemah Kuşatması başladı. Bu kuşatma, bölgedeki Safevi tehdidine karşı atılmış önemli adımlardan biri olarak kabul edilir.
1884 – Ringling Kardeşler İlk Sirkinin Kapılarını Açtı
Amerika’nın Wisconsin eyaletinde bulunan Baraboo kasabasında, Ringling Kardeşler ilk sirk gösterilerini sundular. Bu küçük gösteri, zamanla dünya çapında ünlenecek olan Ringling Bros. and Barnum & Bailey Sirki'nin temellerini oluşturdu.
1897 – Oscar Wilde Reading Zindanı’ndan Tahliye Edildi
İngiliz edebiyatının önemli isimlerinden Oscar Wilde, “ahlak dışı yaşam” suçlamasıyla iki yıl kürek cezası çektiği Reading Zindanı’ndan serbest bırakıldı. Bu süreç, Wilde’ın hayatında ve edebi kariyerinde derin izler bıraktı.
1910 – Halley Kuyruklu Yıldızı Dünya’ya Yaklaştı
Dünya, Halley kuyruklu yıldızının nadir görülen yakın geçişine tanıklık etti. Bu doğa olayı, dünya genelinde hem bilimsel ilgi hem de mistik yorumlarla karşılandı.
1919 – Mustafa Kemal Paşa Samsun’a Çıktı, Millî Mücadele Başladı
Mustafa Kemal Paşa, 9. Ordu Müfettişi sıfatıyla 16 Mayıs’ta İstanbul’dan ayrılarak 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ulaştı. Bu tarih, Türk milletinin işgale karşı başlattığı Millî Mücadele'nin başlangıcı kabul edilmektedir.
1924 – Haliç Konferansı Başladı
Türkiye ile İngiltere arasında Musul sorununa dair “Haliç Konferansı” adı verilen görüşmeler İstanbul’da başladı. 9 Haziran’a kadar süren görüşmelerden sonuç alınamayınca konu Milletler Cemiyeti'ne taşındı.
1934 – Bulgaristan’da Faşist Darbe Gerçekleşti
Bulgaristan’da ordu destekli faşist gruplar, hükümete darbe düzenleyerek yönetime el koydu. Bu gelişme, Balkanlar’daki siyasi dengeleri etkileyen önemli bir kırılma noktası oldu.
1935 – Almanya’da İlk Autobahn Açıldı
Frankfurt ile Darmstadt şehirleri arasında inşa edilen ilk otoban (Autobahn), trafiğe açıldı. Bu modern ulaşım hattı, Almanya’nın altyapı gelişiminde önemli bir adım oldu.
1938 – Atatürk Son Kez 19 Mayıs Gösterilerini İzledi
Mustafa Kemal Atatürk, Gençlik ve Spor Bayramı kutlamalarını son kez yerinde izledi. Aynı gün, rahatsız olmasına rağmen Hatay meselesine dair Güney gezisine çıktı ve diplomatik süreci bizzat yönetti.
1939 – Antakya Protokolü İmzalandı
Türkiye ile Fransa arasında, Hatay’ın geleceğine dair Antakya Protokolü imzalandı. Bu belge, Hatay’ın Türkiye’ye katılmasına zemin hazırlayan önemli bir diplomatik adım oldu.
1939 – Kırşehir Elektrik Santrali Açıldı
Kırşehir'de kurulan elektrik santrali, dönemin teknolojik ilerlemesine örnek teşkil ederek törenle hizmete girdi. Bölgenin enerji ihtiyacını karşılamada önemli rol oynadı.
1939 – Atılay Denizaltısı Kızaktan İndirildi
Türk Deniz Kuvvetleri için inşa edilen Atılay Denizaltısı, İstanbul’da denize indirildi. Modern donanmanın gelişimi açısından bu adım, savunma sanayii açısından büyük önem taşıdı.
1940 – Dolmabahçe Stadı'nın Temeli Atıldı
İstanbul’un simgelerinden biri olacak Dolmabahçe Stadı’nın temeli törenle atıldı. Türkiye’de modern spor tesislerinin öncülerinden biri olarak planlandı.
1943 – Ankara Gençlik Parkı Açıldı
Başkent Ankara’da inşa edilen Gençlik Parkı, dönemin sosyal yaşamını canlandıran ve halkın hizmetine sunulan önemli bir kamusal alan olarak törenle açıldı.
1968 – Kayseri’de Türkiye İşçi Partisi Toplantısına Saldırı Düzenlendi
Türkiye İşçi Partisi’nin Kayseri’deki toplantısı sırasında saldırı gerçekleşti. Saldırıda konuşmacılar yaralanırken, partiye ait bayrak ve flamalar tahrip edildi.
1975 – ABD, Türkiye’ye Uygulanan Silah Ambargosunu Kaldırdı
ABD Senatosu, 1974 Kıbrıs Harekâtı sonrası uygulamaya konulan Türkiye’ye yönelik silah ambargosunu kaldırma kararı aldı. Bu gelişme, iki ülke ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcı oldu.
1979 – Behice Boran ve TİP Üyeleri Serbest Bırakıldı
1 Mayıs gösterilerine katıldıkları için tutuklanan Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Behice Boran ve 330 partili, mahkeme kararıyla serbest bırakıldı.
1981 – Gençlik ve Spor Bayramı'nın Adı Değiştirildi
1981 Atatürk Yılı kapsamında, 19 Mayıs'ın adı Devlet Başkanı Kenan Evren tarafından "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak değiştirildi. Tüm yurtta kapsamlı törenlerle kutlandı.
1981 – Atatürk’ün Selanik’teki Evi Ziyarete Açıldı
Atatürk’ün doğduğu Selanik’teki ev restore edilerek yeniden ziyarete açıldı. Aynı dönemde, Atatürk Orman Çiftliği'nde bu evin benzeri için temel atıldı.
1981 – Kenan Evren, Samsun’da Gençlere Seslendi
Devlet Başkanı Kenan Evren, Samsun’da yaptığı konuşmada gençlere Atatürkçü değerleri benimsemeleri çağrısında bulundu: “Gerici değil, Atatürk gibi seven gerçek Atatürkçüler olunuz.”
1982 – Yılmaz Güney’in İadesi Fransa’dan Talep Edildi
Türkiye, yurt dışına kaçan ve Fransa’da yaşayan ünlü sinema sanatçısı Yılmaz Güney’in iadesini resmî olarak talep etti.
1989 – Kadın Kurultayı Düzenlendi
Türkiye’de ilk kez kapalı salonda yapılan Kadın Kurultayı, 2.500’e yakın kadının katılımıyla gerçekleşti. Kadın hareketi açısından önemli bir adım olarak kayda geçti.
1989 – Atatürkçü Düşünce Derneği Kuruldu
Atatürk ilkelerini yaşatmak ve savunmak amacıyla Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) kuruldu. Dernek, özellikle eğitim ve kamuoyu oluşturma alanında aktif faaliyetler yürütmektedir.
1990 – Kadıköy’de Polis Operasyonu: 2 Kişi Öldü
İstanbul Kadıköy’de bir eve düzenlenen polis baskınında çatışma çıktı. Hatice Dilek Aslan ve İsmail Oral hayatını kaybetti.
1991 – Hırvatistan Bağımsızlık Referandumu Yaptı
Hırvatistan’da yapılan referandumda halkın %94’ü bağımsızlık yönünde oy kullandı. Katılım oranı %86 olarak kayıtlara geçti. Bu adım, Yugoslavya’nın dağılma sürecini hızlandırdı.
2000 – Fiji’de Darbe: Başbakan ve Bakanlar Rehin Alındı
Fiji’de silahlı bir grup, parlamento binasını basarak Başbakan Mahendra Chaudhry ve 7 bakanı rehin aldı. Olay ülke genelinde büyük krize neden oldu.
2004 – ABD Güçlerinden Ramadi’de Bombalı Saldırı: 45 Ölü
ABD işgal güçleri, Irak’ın Ramadi kentinde bir eve düzenlediği bombalı saldırıda 45 kişinin ölümüne neden oldu. Saldırı, uluslararası kamuoyunda sert tepkilere yol açtı.
2006 – Türkiye Gençlik Birliği Kuruldu
Gençlerin siyasi ve toplumsal alanda etkin rol almasını hedefleyen Türkiye Gençlik Birliği (TGB), kurularak faaliyetlerine başladı.
2011 – Kütahya Simav’da 5.9 Büyüklüğünde Deprem
Simav ilçesinde meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki depremde 3 kişi hayatını kaybetti, 120 kişi yaralandı. Bölgedeki birçok yapı hasar gördü.
