17 Mayıs Yaşanan Tarihin İzleri
1792 - New York Borsası Kuruldu
Amerika Birleşik Devletleri'nin finansal merkezlerinden biri olan New York Borsası (NYSE), 1792 yılında Wall Street'te resmen kuruldu. 24 tüccar ve brokerin bir araya gelerek imzaladıkları "Buttonwood Anlaşması" ile temelleri atılan NYSE, günümüzde dünyanın en büyük ve en likit borsalarından biri olarak kabul edilmektedir. Bu kuruluş, modern finansal piyasaların şekillenmesinde kritik bir rol oynamıştır.
1902 - Antikythera Düzeneği Arkeolojik Olarak Bulundu
Yunan arkeologlar, 1902 yılında Antik Çağ'dan kalma ve mekanik bir bilgisayar olarak kabul edilen Antikythera düzeneğini denizden çıkararak bilim dünyasını şaşırttı. Bu karmaşık cihaz, astronomik hareketleri hesaplamak ve tarihleri belirlemek için tasarlanmıştı. Antikythera düzeneği, antik teknolojinin ulaştığı yüksek seviyenin en önemli kanıtlarından biridir.
1928 - Türkiye Cumhuriyeti Hıfzısıhha Müessesesi Kuruldu
Türkiye Cumhuriyeti'nin sağlık alanındaki önemli adımlarından biri olan Hıfzısıhha Müessesesi, 1928 yılında kuruldu. Salgın hastalıklarla mücadele, aşı üretimi ve halk sağlığının korunması gibi görevler üstlenen bu kurum, Türkiye'nin modern sağlık sisteminin temel taşlarından biri oldu.
1939 - Londra Kredi Antlaşması Onaylandı
27 Mayıs 1938 tarihinde imzalanan Londra Kredi Antlaşması'nın onay belgeleri, 1939 yılında karşılıklı olarak değiştirildi. Bu antlaşma ile Türkiye'nin dış borçlarının düzenlenmesi sağlanarak, ekonomik istikrarın korunması hedeflendi. Aynı yıl altın ticaretinin yeniden serbest bırakılması kararı da alındı, bu da ekonomik hareketliliği artırdı.
1940 - II. Dünya Savaşı: Alman Orduları Belçika'yı İşgal Etti
II. Dünya Savaşı'nın kritik dönüm noktalarından biri olan 1940 yılında, Alman orduları Belçika'yı işgal etti ve başkent Brüksel'e girdi. Bu işgal, Nazi Almanyası’nın Batı Avrupa’daki ilerleyişinin önemli bir parçası oldu ve savaşın gidişatını etkiledi.
1954 - ABD'de Irkçı Eğitim Ayrımı Yasası Kaldırıldı
ABD'de siyah çocukların beyaz çocuklarla aynı okula gitmesini yasaklayan yasa, 1954 yılında yürürlükten kaldırıldı. Bu karar, Amerika’da sivil haklar hareketinin önemli zaferlerinden biri olarak kabul edilir ve eğitimde ırk ayrımcılığına karşı atılmış kritik bir adımdır.
1967 - İmam Hatip Okulu Mezunlarına Üniversiteye Giriş Hakkı Verildi
Türkiye’de imam hatip liseleri mezunlarının üniversitelere giriş hakkı 1967 yılında resmen tanındı. Bu gelişme, dini eğitim veren okulların mezunlarının yükseköğretim imkanlarına erişimini artırarak eğitim sisteminde çeşitlilik sağladı.
1970 - Thor Heyerdahl "Ra II" Teknesiyle Atlantik Okyanusu'na Açıldı
Norveçli ünlü antropolog ve kaşif Thor Heyerdahl, papirüsten yapılmış olan "Ra II" adlı teknesiyle Fas'tan Atlantik Okyanusu'na açılarak insanlık tarihine ilginç bir yolculuk daha ekledi. Heyerdahl, eski uygarlıkların okyanusları aşabileceğini göstermek istedi.
1971 - İsrail İstanbul Başkonsolosu Ephraim Elrom Kaçırıldı
Türkiye'de THKP-C üyesi dört militan, İsrail’in İstanbul Başkonsolosu Ephraim Elrom’u kaçırdı. Militanlar, cezaevlerindeki devrimcilerin serbest bırakılmasını talep etti ancak hükümet pazarlık yapmayacağını açıkladı. Bu olay Türkiye'de siyasi gerilimi artırdı.
1972 - TCDD Zarar Rekoru Kırdı
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), 1972 yılında tam 991 milyon lira zarar açıkladı. Bu, kurumun tarihindeki en yüksek mali kayıp olarak kayıtlara geçti ve demiryolu sektörünün mali yapısının güçlendirilmesi gerekliliğini ortaya koydu.
1982 - Türk Silahlı Kuvvetleri Mehmetçik Vakfı Kuruldu
Türkiye’de asker ailelerine destek olmak amacıyla 1982 yılında Mehmetçik Vakfı kuruldu. Devlet Başkanı Kenan Evren ve Milli Güvenlik Konseyi üyelerinin katkılarıyla oluşturulan vakıf, Mehmetçiklerin ve ailelerinin maddi ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çalışmalara başladı.
1983 - Haluk Kırcı ve Ahmet Ercüment Gedikli'ye Ölüm Cezası
Ankara Bahçelievler'deki 1978 yılında yedi kişinin öldürülmesi davasında, Haluk Kırcı ve Ahmet Ercüment Gedikli ölüm cezasına çarptırıldı. Bu dava, Türkiye'deki siyasi cinayetler ve aşırı sağ hareketlerin önemli örneklerinden biri olarak tarihe geçti.
1983 - İsrail, Lübnan ve ABD Arasında 17 Mayıs Antlaşması İmzalandı
Orta Doğu'daki barış çabaları kapsamında İsrail, Lübnan ve ABD 1983 yılında 17 Mayıs Antlaşması’nı imzaladı. Antlaşma, İsrail askerlerinin Lübnan’dan çekilmesini öngörerek bölgedeki gerilimin azaltılması amaçlandı.
1989 - Tiananmen Meydanı'nda Milyonlarca Gösterici Yürüdü
Çin’in başkenti Pekin’de 1989 yılında, Tiananmen Meydanı'nda bir milyondan fazla kişi, siyasi özgürlüklerin artırılması için açlık grevindeki öğrencilere destek yürüyüşü düzenledi. Bu gösteriler Çin'deki demokrasi hareketinin simgesi oldu.
1989 - Çekoslovakya'da Vaclav Havel Serbest Bırakıldı
Çekoslovakya’da dört aydır tutuklu bulunan yazar ve insan hakları aktivisti Vaclav Havel 1989 yılında serbest bırakıldı. Havel, daha sonra ülkesinin demokratikleşme sürecinde önemli liderlerden biri oldu.
1990 - Dünya Sağlık Örgütü Eşcinselliği Akıl Hastalığı Listesinden Çıkardı
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 1990 yılında eşcinselliği artık akıl hastalığı olarak kabul etmeyerek, sağlık ve insan hakları alanında önemli bir dönüm noktası yarattı. Bu karar, eşcinsel bireylerin haklarının tanınması ve toplumdaki damgalamanın azaltılması için kritik oldu.
1994 - Türkiye IMF Denetimine Yeniden Girdi
Türkiye ekonomisi, 14 yıl aradan sonra 1994 yılında yeniden IMF denetimine girdi. Ekonomik istikrarın sağlanması için yapılan bu anlaşma, Türkiye'nin dış borçlarını ve makroekonomik dengesini yeniden yapılandırma sürecinin başlangıcını oluşturdu.
1995 - Nasuh Mahruki Everest Zirvesine Çıkan İlk Türk Oldu
Türk dağcı Nasuh Mahruki, 1995 yılında Everest Dağı'nın zirvesine tırmanarak bu başarıyı elde eden ilk Türk oldu. Mahruki’nin başarısı, Türkiye’de dağcılık ve ekstrem sporlar alanında büyük ilham kaynağı oldu.
2000 - Galatasaray UEFA Kupasını Kazandı
Türk futbol tarihinde bir ilki gerçekleştiren Galatasaray, 2000 yılında UEFA Kupası'nı kazanarak Avrupa’da kupa kaldıran ilk Türk takımı oldu. Bu zafer, Türk futbolunun uluslararası arenadaki en büyük başarılarından biri olarak tarihe geçti.
2006 - Danıştay'a Silahlı Saldırı Düzenlendi
Ankara Danıştay'da 2006 yılında avukat Alparslan Arslan tarafından düzenlenen silahlı saldırıda Danıştay İkinci Dairesi Üyesi Mustafa Yücel Özbilgin hayatını kaybetti, dört üye de yaralandı. Olay, Türkiye'de hukuk sistemine yönelik saldırılar açısından önemli bir vaka olarak değerlendirildi.
2010 - Deniz Baykal İstifa Etti, Kemal Kılıçdaroğlu Genel Başkanlığa Aday Oldu
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Deniz Baykal'ın istifasının ardından, grup başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu görevinden istifa ederek genel başkanlık için aday olduğunu açıkladı. Bu gelişme, CHP'nin siyasal geleceği açısından dönüm noktası oldu.
2010 - İran'ın Uranyum Takasına İlişkin Ortak Anlaşma İmzalandı
Türkiye, Brezilya ve İran dışişleri bakanları, 2010 yılında İran'ın uranyum takasına ilişkin ortak formülü imzaladı. Anlaşma ile İran’ın 1200 kilogram düşük seviyede zenginleştirilmiş uranyum, yüksek seviyede zenginleştirilmiş uranyumla takas edilecekti. Bu formül, bölgesel nükleer faaliyetler üzerinde önemli diplomatik bir adımdı.
2010 - Zonguldak'ta Maden Faciası: 30 İşçi Göçük Altında Kaldı
Türkiye Taşkömürü Kurumu Karadon Müessese Müdürlüğü maden ocağında 2010 yılında meydana gelen patlamada 30 işçi göçük altında kaldı. Arama kurtarma çalışmaları sonucunda 28 işçinin cesedine ulaşıldı. Bu olay, Türkiye'deki maden iş güvenliği sorunlarını bir kez daha gündeme taşıdı.
2021 - Memleket Partisi Kuruldu
2021 yılında Muharrem İnce liderliğinde Memleket Partisi resmen kuruldu. Parti, Türk siyasi hayatında yeni bir alternatif olarak yerini aldı ve özellikle merkez sol seçmenler arasında dikkat çekti.
