“Afyonkarahisar ilimizde çok sayıda Suriye işçilerin çalıştığına dair bilgiler gelmektedir. Yabancı uyruklu çalışma izni olmayan vatandaşları kesinlikle çalıştırmayın.”
Afyonkarahisar Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) yetkileri Organize Sanayi Bölgesi’nde hizmete veren sanayicileri kayıt dışı istihdam konusunda bilgilendirdi. OSB konferans salonunda gerçekleştirilen toplantıya SGK yetkileri, iş yeri temsilcileri ve sanayiciler katıldı. Burada bir konuşma gerçekleştiren SGK İl Müdür Yardımcısı Sinan Akpınar, Büyük firmaların kayıt dışı işçi çalıştırmamada daha duyarlı olduğunu ifade ederek şöyle konuştu: “Sosyal Güvenlik Kurumuna kayıt dışı işsizlerin aylık 8 bin TL, yıllık 54 bin TL civarından bir maliyeti oluyor. 2002 yılında edilen bilgilere göre kayıt dışı istihdamda ülkemizde yüzde 52’lerde iken 2017 Ocak verilerine göre yüzde 32 seviyelerinde. Sektörler bazında analiz edersek şayet bazı sektörlerde daha fazla ortalama olarak yüzde 32’den daha aşağıya düştüğünü görüyoruz. İşverenlerin daha bilinçli olması gerekiyor. İş yerinin büyüklüğüne baktığımız zaman 10 veya daha az kişi çalıştıran iş yerlerinde kayıt dışının ortalama yüzde 55 civarında, 50 kişi çalıştıranlar da ise yüzde 3 civarındadır. Büyük firmalar kayıt dışı işçi çalıştırmamada daha duyarlı olduğunu görüyoruz.”
“Kaçak işçi çalıştırmanın cezası ağır”
‘Devlet işverenlere teşvik vermektedir’ diyen Akpınar: “Bölgesellik faktörlere bakılarak istihdamın artırılması ve kayıt dışının azalmasına bağlı sebeplerle çeşitli kanunlar çıkarılmaktadır. Çıkarılan bu teşviklerden tüm iş yerleri kanundan faydalanmaktadırlar. Sigorta primlerimizi belli oranda ve süre de ilgili kurumca karşılıyor. İşverenler için büyük bir önem arz etmektedir. Hem Avrupa, hem de dünya sıralamasına baktığımız zaman iş kazalarında Türkiye diğer ülkelere göre çok geri seviyelerdedir. Tedbirlerin alınmasında işverenlere bazı kurallar getirilmiştir. Göçmenlerin çalışması ve iş yerinde uyulması gereken kurallar vardır. Yabancı işçilerin 5518 sayılı yasa kapsamında durumlarından bahsedeceğim. Afyonkarahisar ilimizde çok sayıda Suriye işçilerin çalıştığına dair bilgiler gelmektedir. Buradan işverenlere sesleniyorum yabancı uyruklu işçilerin çalışma izni olmayan kişiyi kesinlikle çalıştırmayın. Kaçak çalışan bir kişinin cezası çok ağır oluyor” dedi.
“En çok kaçak işçi tarımda”
Kayıt dışılığın 3 ana esas üzerine dikkate alındığını ifade eden Müdür Yardımcısı Erdem Akbay: “Birincisi çalışanların SGK’ya hiç bildirilmemesi. Yani kaçak işçi dediğimiz kişiler. İkincisi ise bildirilen işçilerin gün sayılarının eksik bildirilmesi. Yani tam 30 gün çalışmasına rağmen eksik bildirilmesi. Üçüncüsü ise alınan ücretlerin eksik bildirilmesi. Yani her ne kadar yüksek maaş alsa da onun düşük gösterilmesi suretiyle kayıt dışının oluşması. Kayıt dışılık bu 3 temel üzerine oturtturulmuştur. Çalışan kişileri hiç bildirmeyen bir kesim var. Bunlar da tarım da çalışan çocuk ve genç işçiler. Kayıt dışılığın her ülkede belli başlı nedenleri var. Bu ülkenin gelişmişlik düzeyiyle konjektör yapısıyla ilgili değişkenlik gösterebilir. Bizim ülkemizde ise belli başlı bir sebepleri var. Birincisi işsizlik oranın yüksekliği iş gücü eğitiminin seviyesinin düşüklüğü sosyal güvelik bilinci ve bilgisinin yetersizliği gelir dağılımında ki adaletsizlikler, genç emeklilik. Bunlar başlıca sırlayabileceğimiz kayıt dışının nedenleri arasındadır” diye konuştu.
“Kayıt dışı istihdam haksız rekabeti ortaya çıkarıyor”
Kayıt dışı istihdamın ülkemize büyük etkisinin olduğunu aktaran Akpınar: “En başta bunlar çalışanlar, işverenler ve devlet. Çalışanlar açısından baktığımız zaman çalışanların kıdem, ihbar tazminatı, sağlık ve analık yardımlarından faydalanmaları iş görmezlik ödeneklerinden faydalanmaları yine yaşlılık aylıkları gibi tüm bu saydığım verilerin her biri primle oluyor. Bunun kayıt dışı olması çalışanımızın bunlardan mahrum olması anlamına gelmektedir. İşverenler açısından ise haksız rekabetin ortaya çıkması malum işçisinin aldığı aylığı tam gösteren işçilerinin her birini sigortalı olarak gösteren bir işverenimizle bunları yapmayan işverenimizin arasındaki maliyetler aynı olmayacak. Buda haksız rekabeti ortaya çıkaracaktır” ifadelerini kullandı.
