VİYANA (AA) - Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, İran’da açıklanmamış nükleer maddelerin yanı sıra kayıt dışı nükleer faaliyetlerin tespit edildiğini belirterek, "İran'ı, hemen ve tam olarak Ajans ile iş birliği yapmaya çağırıyorum." dedi.
Avusturya’nın başkenti Viyana’da düzenlenen UAEA Yönetim Kurulu toplantısında konuşan Grossi, Çin’de ortaya çıkan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile alakalı gelişmeleri yakından takip ettiklerini, çeşitli uluslararası kuruluşlarla bu konu hakkında çalışmalar yürüttüklerini söyledi.
Grossi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 2231 sayılı kararı doğrultusunda Ajansın İran’ın nükleer faaliyetlerine ilişkin yürüttüğü doğrulama ve gözlem çalışmalarının yer aldığı rapordan bilgiler paylaştı.
İran’ın Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmanın yanı sıra güvence denetimi anlaşması ve ek protokol çerçevesinde uyması gereken sorumlulukları olduğunu da anımsatan Grossi, kurumun İran tarafından daha önce açıklanmayan 3 yerde nükleer çalışma ve nükleer madde tespit ettiğini vurguladı.
- İran'dan Ajans'a engel
Grossi, "Ajans söz konusu yerlerden ikisine giriş izni istedi ancak İran buna izin vermediği gibi, kurumun sorularını aydınlatıcı görüşmelere de yanaşmamıştır." ifadesini kullandı.
İran’ın bu yaklaşımının kurumun gözlem ve doğrulama çalışmalarını olumsuz etkilediği ifade den Grossi, bu durumun ayrıca Ajans tarafından bu ülkede açıklanmamış nükleer maddenin olmadığı, kayıt dışı nükleer faaliyetlerin yapılmadığı yönündeki güvence verici çalışmalarına da gölge düşürdüğünün altını çizdi.
Grossi, "İran'ı, Ajans tarafından belirtilen yerlere hızlı erişim sağlamak da dahil olmak üzere, hemen ve tam olarak Ajans ile iş birliği yapmaya çağırıyorum." diye konuştu.
İran’ın 5 Ocak itibariyle KOEP kapsamında herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayacağını açıkladığını anımsatan Grossi, bu tarihten itibaren İran'ın nükleer faaliyetlerinde ciddi bir değişikliğin gözlemlenmediğini belirtti. Grossi, Ajans'ın doğrulama ve gözlem çalışmalarını bu ülkede sürdürmeye devam edeceğini de dile getirdi.
- Kuzey Kore
Grossi, Ajans'ın Kuzey Kore’nin nükleer faaliyetlerini açık kaynaklar ve uydu gibi unsurlar aracılığıyla izlemeyi sürdürdüğünün altını çizerek, geçen Ağustos ayından itibaren bu ülkenin faaliyetlerinde ciddi bir değişikliğin yaşanmadığını aktardı.
Kuzey Kore ile diğer ilgili ülkeler arasında bir anlaşma sağlanması durumunda Ajans'ın bu ülkede gözlem ve doğrulama faaliyetleri yürütmeye hazır olduğunu kaydeden Grossi, Kuzey Kore'yi bir kez daha iş birliği yapmaya çağırdı.
