İSTANBUL (AA) - AYDOĞAN KALABALIK - Libya ordusu, ülkenin batısındaki en stratejik nokta olan Vatiyye Askeri Üssü'nü, gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter'e bağlı milislerin işgalinden kurtarmak için sabah saatlerinde operasyon başlattı.
Libya ordusundan adının açıklanmasını istemeyen bir kaynağın, AA muhabirine verdiği bilgiye göre, ordu güçleri, ülkenin batısındaki Vatiyye Askeri Üssü'nü Hafter milislerinden temizlemek için operasyon düzenliyor.
Kara birliklerince düzenlenen ağır top atışılarıyla üssün çevresindeki yol açılırken, üsse yakın bölgede ise çatışmalar yaşanıyor.
Söz konusu kaynak, ordunun son dönemde üssün çevresinde gerçekleştirdiği yoğun hava harekatı dolayısıyla içerdeki milislerin çoğunun kaçtığını, bu nedenle üssün tamamını kontrol altına almanın kolay olacağını belirtti.
Libya'nın başkenti Trablus'un güneybatısında yer alan Vatiyye Askeri Üssü'nün, Hafter yanlısı milislerin, ülkenin batısında ellerinde tuttukları son ve en stratejik nokta olduğu belirtiliyor.
Libya ordusunun 13 Nisan'da Trablus'tan Tunus sınırına kadar uzanan alanda kontrolü ele geçirmesinin ardından, söz konusu bölgelerden kaçan Hafter milislerinden bazılarının başkentin 140 kilometre güneybatısında yer alan Vatiyye Askeri Üssü'ne sığındığı biliniyordu.
Ancak Libya ordusuna bağlı hava unsurlarının, son 20 günde üs ve çevresindeki Hafter milislerine, silah depolarına en az 20 hava harekatı yaptığı bu nedenle çok sayıda Hafter yanlısı milis ve liderin üsten kaçtığı ifade edildi.
- Vatiyye Üssü'nün Libya'nın batısı için önemi
Hafter, Nisan 2019'da Trablus'a yönelik saldırı emri vermesinin ardından, savaş uçaklarıyla başkent çevresini vurmak için Vatiyye Üssü'nü yoğun biçimde kullamıştı.
Libya ordusu, 25 Mart'ta başlattığı Barış Pınarı Harekatı ile Hafter milislerinin Vatiyye'yi kullanarak elde ettiği üstünlüğü ortadan kaldırdı. Ancak Vatiyye Üssü, çölün ortasında geniş ve çok korunaklı bir askeri alan olması hasebiyle stratejik önemini koruyor.
İkinci Dünya Savaşı sırasında 1942 yılında açıldığı dönemde Ukbe bin Nafi olarak isimlendirilen Vatiyye, Mitiga Havalimanından sonra en önemli hava üssü olarak kabul ediliyor. Vatiyye ayrıca Libya'da sivil uçuşların yapılmadığı tek üs olarak biliniyor.
Ağustos 2014'te Hafter milislerinin kontrolüne geçen Vatiyye'yi geri alabilmek için hükümete bağlı birlikler 2016 yılına kadar üssün etrafında hazırlıklar yaptı. Nisan 2019'da kontrolü kısa süreli olarak sağlasa da daha sonra yeniden kaybetti.
Hafter milisleri Ağustos 2014'ten bu yana yaklaşık 6 yıldır üssü "Batı operasyonları komuta merkezi" olarak kullanıyor.
Libya ordusu, 3 Nisan'da Vatiyye'ye düzenlediği hava operasyonunda üste bulunan Hafter milislerine ait park halindeki 3 adet Su-22 savaş uçağı ile çok sayıda araç, ağır silah ve tesisi imha etti.
Söz konusu operasyon Hafter güçlerinin verdiği büyük zayiatla, Trablus'un batı bölgelerinde hava üstünlüğünün Libya hükümetine geçmesinde önemli bir rol oynamıştı.
- Üssün stratejik önemini artıran unsurlar
Libya'nın bütün batı bölgelerini kontrol altında tutabilen hava üssü, buradan kalkan savaş uçaklarının gerektiğinde Tunus ve Cezayir'de de yakıt ikmali olmadan operasyon yapabilmelerine imkan sağlıyor.
Amerikalılar tarafından 1942 yılında yapılan üs, 7 ile 10 bin asker kapasitesinde bir altyapıya sahip. Libya'daki diğer askeri üsler önemini bulundukları şehirlerden alırken, Vatiyye ise kurulduğu bölgenin coğrafi özelliği ile ön plana çıkıyor.
Libya'nın devrik lideri Muammer Kaddafi döneminde Vatiyye Üssü'nde, Fransız yapımı çok maksatlı Dassault Mirage 2000 savaş uçaklarının filosu bulunuyordu.
"Arap Baharı" isimli süreçte gerçekleştirilen 2011 yılındaki NATO müdahalesinde, Vatiyye'de bulunan uçaklar, askeri mühimmat, hava savunma sistemleri ve radarlar imha edildi ancak altyapı zarar görmedi.
Hafter milislerinin Libya'nın batı bölgelerine yönelik komuta merkezi, hala bu 50 kilometrekarelik alanda kurulan üste bulunuyor.
- Sığınaklar ve depolarla kapanmaya imkan veriyor
Vatiyye Hava Üssü'nde uzun süre yetecek kadar yaşam malzemesinin saklanabileceği bir sistem bulunuyor. Ayrıca gerektiğinde çatışma ve savunma için akaryakıt, silah ve mühimmat ikmaline de uzun süre ihtiyaç duyulmuyor.
Vatiyye'nin ele geçirilmesiyle Libya ordusunun güvenli bir üsse sahip olmasının yanında, Mitiga Havalimanına alternatif olarak başkentin batısındaki Zuvara Havalimanının da sivil uçuşlar için kullanılmasının önü açılacak.
Libya'yı takip eden bölge uzmanları, hükümetin ülkenin batısında yeniden elde ettiği kazanımları koruyabilmesi için Vatiyye'de kontrolün sağlanmasının hayati önem taşıdığı, aksi takdirde üssün Hafter güçlerince büyük bir tehdit olarak tekrar faaliyete geçirilebileceği değerlendirmesinde bulunuyor.
